۹۱ مکان گردشگری دیدنی و جذاب در ارمنستان
دژ اربونی :
دژ اربونی، دژی تاریخی متعلق به ۳۰۰۰ سال پیش است و در ارتفاع ۱۰۱۷ متری، در شهر ایروان قرار دارد. این دژ در دوره حکومت آرگیشتی یکم ساخته شده است و یکی از بهترین دژهای ساخته شده در دوران پادشاهی اورارتو (آرات) به شمار می‌آید.
میدان جمهوری :
در صورت سفر به ایروان، فرصت بازدید از این میدان مشهور را از دست ندهید. این میدان یکی از شاهکارهای زیبای تامانیان (معمار ارمنی) و نمادی از معماری سبک شوروی است. در میدان جمهوری می‌توان بناهای جدید از جمله ساختمان وزارت امور خارجه و گالری هنر را در کنار بناهای تاریخی مانند وزارت ارتباطات و هتل ماریوت مشاهده کرد.
خیابان شمالی :
این خیابان عابرگذر از جمله بخش‌های جدید شهر است که در سال ۲۰۰۸ به بهره‌برداری رسید و خانه اپرا را به میدان جمهوری وصل میکند. خیابان شمالی با سبک معماری رایج در دوره پس از جنگ جهانی دوم ساخته شده است و یکی از مقاصد خرید در ایروان محسوب می‌شود.
خیابان آبوویان :
در این خیابان می‌توان بسیاری از بناهای متعلق به دوره لابل اپوک (La Belle Époque) را مشاهده کرد. البته تعدادی از این بناها به‌دلیل بی‌توجهی و کهولت وضعیت چندان مناسبی ندارند.
خانه اپرای ایروان :
خانه اپرا یکی از زیباترین بناهای ایروان به شمار می‌آید. ورودی نخست این مجموعه از سمت میدان آزادی به تالار اپرا و باله اختصاص دارد و ورودی دوم آن متعلق به تالار کنسرت خاچاطوریان است.
میدان آزادی :
این میدان بخشی از محوطه خانه اپرا محسوب می‌شود. در واقع، خانه اپرای ایروان در ضلع شمالی قرار دارد و در امتداد آن، پارکی با کافه‌هایی در فضای آزاد به‌سمت غرب جای گرفته‌اند. خیابان شمالی نیز در ضلع جنوبی قرار دارد و مسیر سمت غربی میدان به پارک دریاچه قو منتهی می‌شود. در پارک مجسمه‌ای از آرنو باباجانیان (آهنگساز و خالق دریاچه قو) نصب شده است. همچنین سالانه نمایشگاههای متعددی در محوطه این پارک برگزار می‌شوند.
کاسگاد ایروان :
کاسگاد ایروان فضای سبز کوچکی است که در بخش شمالی خانه اپرای ایروان قرار دارد و مجسمه‌هایی از هنرمندان مشهور جهان مانند بوترو (Botero) در آنجا نصب شدهاند. البته این پارک بخشی از موزه هنری کافسجیان است که در آن آبشارها، فواره‌ها، مجسمه‌های سبز و… در معرض دید عموم قرار دارند.
خیابان ماشتوتس :
خیابان ماشتوتس یکی از مشهورترین و طولانی‌ترین خیابان‌های ایروان (به طول ۲/۶ کیلومتر و ۴ باند) است که در ناحیه کنترون قرار دارد. این خیابان اغلب به‌دلیل ترافیک سنگین بسیار شلوغ است. در خیابان ماشتوتس دو باب بنای مشهور و قدیمی ایروان به نام‌های ماتناداران و مسجد کبود واقع شدهاند.
ماتناداران (موزه دست نویس های باستانی) :
موزه ماتناداران یکی از با ارزش‌ترین گنجینه‌های جهان است که در حدود ۱۷ هزار متن خطی، کتاب‌های دست‌نویس یا چاپی به زبان ارمنی و سایر زبان‌های مشرق زمین در آنجا نگهداری می‌شود.
مسجد کبود :
مسجد کبود متعلق به پیروان شیعه است که در قرن هجدهم، در عصر ایرانی ارمنستان ساخته شد.
بازار سرپوشیده ایروان (پاک شوکا) :
بازار سرپوشیده ایروان یکی از بناهای قدیمی به سبک معماری نئوکلاسیک است که در آن محصولات غذایی به‌صورت تازه و کنسرو به فروش می‌رسد.
ایستگاه راه آهن ایروان :
ساختمان ایستگاه راه‌آهن ایروان یکی دیگر از شاهکارهای معماری نئوکلاسیک است که در میدان ساسونتسی داوید (David of Sasoun)، قهرمان افسانه‌ای ارمنستان قرار دارد و مجسمه یادبود وی نیز در این ایستگاه نصب شده است. متاسفانه میدان، ایستگاه و مجسمه در حال حاضر در وضعیت مناسبی قرار ندارند و به‌دلیل عدم استفاده از شبکه ریلی، ایستگاه تقریبا متروکه است.
مجسمه مادر ارمنستان :
مجسمه مادر ارمنستان تندیسی از یک زن و نمادی از ارمنستان است که در پارک پیروزی مشرف به پایتخت، قرار گرفته است. این بنا روی پایه‌ای قرار گرفته است و درمجموع ۵۱ متر ارتفاع دارد. این بای یادبود نمادی از صلح است و مثل یک حامی و حافظ ارمنستان، مشرف به پایتخت قرار دارد. هر سال در تاریخ ۹ مه، هزاران ارمنستانی به این یادبود سر می‌زنند تا یاد کشته شدگان ارمنستانی جنگ جهانی دوم را گرامی بدارند. مردم با ریختن گل پای این تندیس، از درگذشتگان یاد می‌کنند.
پارک عشاق Lovers Park :
پارک عشاق قدیمی‌ترین پارک ایروان است که در آن رویدادهای مختلفی از جمله نمایشگاه‌ها و کنسرت‌ها برگزار می‌شوند. این پارک در نزدیکی ایستگاه مترو مارشال باقرامیان قرار دارد که خود یکی از زیباترین ساختمان‌های ایروان به سبک مدرن است.
پارک راه آهن کودکان ایروان :
پارک کودک یکی دیگر از یادگارهای دوران اتحادیه جماهیر شوروی به شمار می‌رود که در ایروان به یادگار مانده است. این پارک در سال ۱۹۳۷ ساخته شد و در سال ۲۰۱۲ مورد بازسازی قرار گرفت.
آب نمای موزیکال میدان جمهوری :
آب‌نمای موزیکال میدان جمهوری در مقابل گالری هنر قرار دارد و از ابتدای بهار تا شروع فصل سرما در پاییز، نمایش فواره‌ها به‌همراه موسیقی پاپ، جاز و راک اجرا می‌شود. تماشای این نمایش زیبا برای عموم آزاد و رایگان است.
موزه سرگئی پاراجانف :
این موزه یکی از محبوبترین موزه‌های ایروان است که به یاد سرگئی پاراجانف، کارگردان و هنرمند معروف ارمنستان بنا شده است.
موزه نسل‌کشی ارامنه :
همان طور که از اسم این موزه پیدا است، این موزه به رویداد نسل‌کشی ارامنه توسط دولت عثمانی در سال ۱۹۱۵ اختصاص یافته است. در جریان این رویداد، ۱٫۵ میلیون ارمنی در طول جنگ جهانی اول و بعد از آن در دو مرحله، کشته شدند.
در این موزه با تاریخچه این رویداد، تاریخچه دوران قبل از نسل کشی آشنا می‌شوید و گزارش‌ها و مصاحبه‌ها و فیلم‌هایی از بازماندگان نسل‌کشی را مشاهده می‌کنید.
موزه هنری مارتیروس ساریان :
اگر علاقه‌مند به آثار هنری هستید، بازدید از موزه هنری مارتیروس ساریان را از دست ندهید؛ زیرا ساختمان این موزه در سه طبقه، محل زندگی این هنرمند بوده است و در آن آثار نفیسی از وی نگهداری می‌شود.
موزه هنر کافسجیان :
موزه هنر کافسجیان محل نگهداری آثار جرارد لئون کافسجیان است. همچنین در این موزه مجموعه‌های شخصی به نمایش گذاشته می‌شوند و رویدادهای دیگری مانند کنسرت، کارگاه و نمایش فیلم را در آن برگزار می‌کنند.
گالری ملی هنر ارمنستان :
گالری ملی هنر ارمنستان در میدان جمهوری و در جایگاه موزه ملی هنر ارمنستان قرار دارد. در این موزه می‌توان آثار ارزشمندی از هنرمندان روسی به‌همراه مجموعه آثار هنرمندان اروپایی مشاهده کرد.
موزه تاریخ ایروان :
در موزه تاریخ ایروان آثاری از زمان پیدایش مدنیت ایروان متعلق به ۵۰۰۰ سال قبل تا عصر حاضر مانند عکس‌ها، نقشه‌ها و… برای بازدید علاقه‌مندان جمع‌آوری شده است.
موزه هنرهای چوبی :
در موزه هنرهای چوبی لوازم ارزشمند و دست‌ساز هنرمندان معاصر ارمنی مانند مجسمه، مبلمان و… نگهداری می‌شود.
کلیسای کاتولیک (مریم مقدس) ایروان :
کلیسای کاتولیک (مریم مقدس) ایروان قدیمی‌ترین کلیسای ایروان به حساب می‌آید که به سبک معماری ارمنی ساخته شده است و در ناحیه کنترون قرار دارد. ساخت‌وساز این بنا در سال ۱۲۶۴ به پایان رسید.
کلیسای جامع سنت گریگور روشنگر :
این کلیسا در سال ۲۰۰۱ به مناسبت بزرگداشت هزار و هفتصدمین سال پیدایش مسیحیت در ارمنستان و با الهام از اصول معماری سبک ارمنستان ساخته شده است. برخلاف سایر کلیساها، فضای داخلی این نمونه کاملا نورانی است و اثری از شمع در آن وجود ندارد.
کلیسای جامع سارکیس مقدس :
کلیسای جامع سارکیس مقدس تقریبا در حومه شهر ایروان قرار دارد و ازاین‌رو، نمای بسیار زیبایی از شهر و مناظر اطراف را از آنجا می‌توان تماشا کرد. ساخت‌وساز این ساختمان سال ۱۸۴۲ میلادی به پایان رسید و در اغلب اوقات شلوغ است.
کلیسای سنت آستواتساتین نورک :
کلیسای سنت آستواتساتین نورک یکی از قدیمی‌ترین کلیساهای ایروان است که در قرن هجدهم میلادی ساخته و در دوران سکولاریسم اجباری شوروی تخریب شد. البته در زمان ساخت نیز به‌دلیل فوت سرمایه‌گذار اصلی آن، اتمام بنای کلیسا نیمه‌تمام مانده است.
صومعه هاقپات :
صومعه هاقپات با قدمتی که به قرون‌وسطا بازمی‌گردد، در کشور ارمنستان قرار دارد و بین قرون ۱۰ تا ۱۳ ساخته شده است. در دوران گذشته، این صومعه با برخورداری از منبعی غنی از دست‌نوشته‌ها، بزرگ‌ترین مرکز علم به شمار می‌رفت و شامل ساختمان‌هایی برای نسخه‌برداری از دست‌نوشته‌های کتابخانه، کافه تریاها و دانشگاه‌ها می‌شد. صومعه هاقپات همراه با صومعه ساناهین در سال ۱۹۹۶ در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
موزه یرواند کوچار :
موزه یرواند کوچار (Yervand Kochar Museum) در سال ۱۹۸۴ افتتاح شد. با ابعادی کوچک، این موزه به آثار و زندگی یرواند کوچار، نقاش مدرنیست ارمنی اختصاص دارد. یکی از آثار جالب توجه او تابلو زن تنها است که کوچار آن را در ۱۳ سالگی‌اش کشید. در بازدید از موزه یرواند کوچار بهتر است از راهنمایان موزه استفاده کنید تا درک بهتری از تاریخچه زندگی این نقاش مشهور و همچنین ظرافت‌ها و زیبایی‌های آثارش داشته باشید.
کلیسای جامع زوارتنوتس :
بازدید از کلیساهای قدیمی از مهم‌ترین بخش‌های سفر به ارمنستان است. کلیسای جامع زوارتنوتس با قدمتی که به قرن هفت میلادی بازمی‌گردد، از این نمونه‌ها به شمار می‌آید و در ۱۵ کیلومتری ایروان قرار دارد. این محل که در ابتدا معبدی برای پرستش اورارتین بود، پس از پذیرش مسیحیت توسط مردم ارمنستان با کلیسایی مجلل جایگزین شد. معنای لغوی نام کلیسا، نیروهای نگهبان یا فرشته‌های آسمانی است.
بازار ورنیساج ارمنستان :
اگر در سفر به ارمنستان علاوه بر خرید، به دنبال فرصتی برای آشنایی با فرهنگ بومی هستید، به‌جای مراکز خرید ایروان سراغ بازارهای محلی آن بروید. بازار محلی ورنیساج، یک بازار محلی است که معمولا آخر هفته‌ها و در نزدیکی میدان جمهوری، کنار ایستگاه متروی این میدان در ایروان تشکیل می‌شود. در این بازار انواع جواهرات، نقره‌جات، نقاشی‌ها، صنایع‌دستی، انواع اشیای عتیقه، کتاب‌ها و چیزهای دیگر به فروش می‌رسند؛ از همین رو ورنیساج بسیار موردعلاقه توریست‌ها و مسافران است.
گورستان یرابلور :
گورستان یرابلور در حومه ایروان، به‌صورت ویژه برای بزرگداشت قهرمانان نبرد ارمنستان با آذربایجان و تلاش‌های دلیرانه آنها بنا شده است. در میان مدفون شدگان، اشخاصی مانند گارو کاهکجیان و وازگن سارکسیان آرمیده‌اند که جزو چهره‌های مهم وطن‌پرست ارمنستان به حساب می‌آید. روز‌های یکشنبه، بازدیدکنندگان و گردشگران می‌توانند در کلیسای گورستان، سرویس ارتدکس ارمنی سنتی را از نزدیک مشاهده کنند.
باغ گیاه شناسی ایروان :
باغ گیاه‌شناسی ایروان در سال ۱۹۳۵ در شمال شرقی ایروان افتتاح شد. این مجموعه که به فرهنگستان ملی علوم ارمنستان تعلق دارد، مساحتی معادل ۸۰ هکتار را اشغال کرده است. باغ گیاه‌شناسی ایروان ۲۰۰ گونه از گیاهان بومی، کمیاب و نادر را در معرض دید بازکنندگان و گردشگران قرار داده است. این مجموعه زمینه‌ای مناسب برای تحقیقات و مطالعات درباره‌ی گیاهان ارمنستان و فعل و انفعالات محیط زیستی گونه‌ها در محیطی نسبتا طبیعی را فراهم آورده است.
بازار گوم (بازار گام) :
بازار گوم که با نام بازار گام نیز شناخته می‌شود، از معروف‌ترین مراکز فروش میوه‌های خشک و شیرینی در ارمنستان است. این بازار قدیمی که در نزدیکی مرکز شهر و ایستگاه مترو قرار دارد، فرصتی عالی است تا گردشگران در سفر به ارمنستان با حال‌و‌هوای واقعی مردم بومی آشنا شوند و سوغاتی‌های خوشمزه تهیه کنند. علاوه بر میوه‌ها و سبزیجات خشک و مواد معطر، در گوم می‌توان محصولاتی مانند گوشت و ماهی تازه را خرید.
دریاچه سوان :
دریاچه سوان، بزرگ‌ترین دریاچه منطقه قفقاز است که از مهم‌ترین جاهای دیدنی ارمنستان به شمار می‌آید و همچون مرواریدی در پهنه کوهستان‌های شرق ایروان جا خوش کرده است. این دریاچه به چشمان آبی ارمنستان و جواهر ارمنستان شهرت دارد و از محبوبترین تفریحات گردشگران در آن می‌توان به ورزش‌های آبی، شنا و آب‌تنی، پیاده‌روی، بازدید از جاذبه‌های تاریخی همچون کلیساها و روستاهای سرسبز، عکاسی و صرف ماهی کبابی در رستوران‌های ساحلی اشاره کرد. در ادامه با ما همراه باشید تا علاوه بر آشنایی با دریاچه سوان، با دیدنی‌ها، امکانات، اقامت، تاریخچه و وجه تسمیه آن نیز آشنا شوید.
صومعه گغارد :
یکی از جذاب‌ترین صومعه‌هایی که بهتر است در سفر به ارمنستان بازدید از آن را از دست ندهید، صومعه گغارد است. این بنا صومعه‌ای قرون وسطایی است که بخشی از آن روی کوه و از دل صخره‌های سنگی تراشیده شده است. قدمت کلیسای اولیه به ۱۲۱۵ بازمی‌گردد و ساخت مجموعه صومعه در قرن چهار میلادی صورت گرفته است. این صومعه با معماری جالب و دیدنی خود و در محاصره صخره‌ها در میان دره‌ای زیبا، در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
صومعه تاتو :
صومعه تاتو با قدمتی که به قرن ۹ میلادی بازمی‌گردد، در ۲۵۰ کیلومتری جنوب شرقی ایروان و در نزدیکی روستای تاتو قرار دارد. این بنا در قرون ۱۴ و ۱۵ میلادی، میزبان یکی از مهم‌ترین دانشگاه‌‌های قرون وسطایی ارمنستان بوده است که به پیشرفت علوم، فلسفه ، مذهب و تولید کتاب‌های مینیاتور کمک‌های شایانی کرد. زیبایی این صومعه در فصل تابستان دوچندان می‌شود. هرچند مسیر دسترسی به آن در زمستان خطرات زیادی دارد؛ چشم‌انداز آن در این فصل نیز بسیار زیبا است. صومعه تاتو در سال ۱۹۹۵ میلادی، در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید و به‌عنوان یکی از مقاصد مهم گردشگری در سفر به ارمنستان شناخته می‌شود.
صومعه ساناهین :
صومعه ساناهین با قدمتی که به قرن ۱۰ میلادی بازمی‌گردد، در روستایی به همین نام در ارمنستان قرار دارد. طاق بزرگ سرپوشیده این بنا بسیار حیرت‌انگیز است. این صومعه مملو از سنگ‌های چلیپا (سنگ صلیبی) بوده است که امروزه بیش از ۸۰ عدد از آنها را می‌توان رویت کرد. در جزییات و نقش و نگارهای روی برخی از سنگ‌های چلیپا تصویر یک دانه در حال رشد با دو شاخه در دو طرف آن دیده می‌شود که نمادی از زندگی است. صومعه ساناهین در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده و یکی از بااهمیت‌ترین مکان‌هایی است که گردشگران در سفر به ارمنستان از آن بازدید می‌کنند.
موزه فرش مگرین :
موزه فرش مگرین (Megerian Carpet Museum) به کارخانه فرش مگرین ارمنستان وابسته است. در این موزه بازدیدکنندگان و گردشگران می‌توانند از صدها فرش عتیقه و دستباف دیدن کنند و با فرآیند بافت فرش آشنا شوند. همچنین می‌توانند فرش‌بافان را حین انجام کار تماشا کنند، درباره تاریخچه نخ، هنر فرش و تفاوت طرح‌ها بیشتر بیاموزند و فرش خود را با زدن چند گره روی دار طراحی کنند. اجراهای گاه و بی‌گاه موسیقی سنتی و سرو مهمانان با خوراکی‌های محلی از دیگر مزایای جالب موزه فرش مگرین است.
موزه چاپ ایروان :
موزه چاپ ایروان (The Museum of Printing) در ساختمان کتابخانه ملی ارمنستان قرار گرفته است و با ۶ سالن نمایش، صنعت چاپ و نشریات را از آغاز تا به امروز بررسی میکند. بزرگ‌ترین تالار به تاریخچه صنعت چاپ و نشریات در کشور ارمنستان اختصاص دارد. یکی از اشیای باارزش مجموعه موزه قدیمی‌ترین نقشه از ارمنستان است که در سال ۱۶۹۵، در آمستردام چاپ شد. همچنین گردشگران در سفر به ارمنستان می‌توانند در موزه کتابی را مشاهده کنند که توسط لرد بایرون امضا شده است. لرد بایرون شاعر مشهور انگلیسی است که به زبان ارمنی علاقه بسیاری داشت.
موزه هنر و ادبیات چارنتس :
موزه هنر و ادبیات چارنتس (Charents Museum of Literature and Arts) در ایروان، بزرگ‌ترین گنجینه از دست‌نوشته‌های ارمنی و کتاب‌های ۳۰۰ سال اخیر را در خود جای می‌دهد. این موزه که نام خود را از یقیشه چارنتس، نویسنده، شاعر، مترجم و کنشگر اجتماعی اهل ارمنستان گرفته است، کار خود را در سال ۱۹۵۴ آغاز کرد و امروزه پذیرای بازدیدکنندگان و گردشگران است. علاوه بر مجموعه دست‌نوشته‌ها و کتابخانه عظیم، موزه هنر و ادبیات چارنتس شامل تعداد زیادی عکس، پوستر، چرک‌نویس، ابزار و وسایل تئاتر، وسایل شخصی و موسیقی‌آلات هنرمندان و نویسندگان بزرگ نیز می‌شود.
کلیسای جامع اچمیادزین :
یکی از مهم‌ترین مقاصدی که باید در سفر به ارمنستان از آن بازدید کنید، کلیسای جامع اچمیادزین است. این کلیسا با ساخت در سال ۳۰۱، اولین کلیسای جامع ارمنستان و قدیمی‌ترین کلیسای جامع در تمام جهان به شمار می‌رود. در موزه کلیسا می‌توان قطعات زیادی را مشاهده کرد. مهم‌ترین این اشیا تعدادی از دارایی‌های یحیی بن زکریا و بخشی از کشتی نوح است. در سال ۲۰۰۰، کلیسای جامع اچمیادزین در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
معبد گارنی :
«معبد گارنی» (Garni Temple) تنها یادگار ارمنستان از دوران پیش از مسیحیت است که به‌دلیل اهمیتش در میان آثار تاریخی، تصویر معبد برای سال‌ها روی اسکناس‌های این کشور نقش بسته بود. این معبد در روستای گارنی در فاصله ۳۲ کیلومتری جنوب شرقی ایروان قرار دارد و تاریخچه ساخت آن به قرن اول میلادی برمی‌گردد که به دستور پادشاه تیرداد اول برای خدای مهر ساخته شد.
دریاچه قو ایروان :
دریاچه قو ایروان (Swan Lake) دریاچه‌ای مصنوعی در ایروان است که زیبایی خاصی به این شهر می‌بخشد و برای گردشگران در سفر به ارمنستان جذابیت دارد. این دریاچه در طول فصل بهار تا اواخر پاییز پذیرای قوهای زیبا است و در فصل زمستان نیز پوشیده از یخ و برف می‌شود. نام دریاچه از باله معروف چایکوفسکی با نام دریاچه قو برداشته شده است. در فصل زمستان دریاچه قو به یک پیست پاتیناژ محبوب تبدیل می‌شود. در اطراف دریاچه نیز تعداد زیادی کافه، رستوران و فروشگاه را می‌توان یافت.
خیابان تیگران متس :
یکی از جذابیت‌های سفر به ارمنستان، خرید است؛ اما شاید قیمت‌های بالای مراکز خرید ایروان برای بسیاری از گردشگران مناسب نباشد. در این صورت به خیابان تیگران متس در ایروان سری بزنید. این خیابان مکانی عالی برای خرید پوشاک با قیمت‌های ارزان و مناسب است. همچنین در فروشگاه‌های این خیابان می‌توانید کفش‌ها و چکمه‌هایی با قیمت منطقی پیدا کنید. اگر بودجه زیادی برای خرید در نظر نگرفته‌اید، به این منطقه و فروشگاه‌های آن مراجعه کنید.
باغ وحش ایروان :
باغ وحش ایروان که با نام باغ جانور‌شناسی ایروان نیز شناخته می‌شود، از مقاصد جذاب برای خانواده‌ها در سفر به ارمنستان است و در میان باغی به وسعت ۳۵ هکتار قرار دارد. در این باغ وحش از ۳۰ هزار جانور با ۳۰۰ گونه مختلف نگهداری می‌شود که از جمله برخی از آنها می‌توان به جانوران بومی ارمنستان و همچنین حیواناتی از دیگر نقاط جهان اشاره کرد. در سال ۲۰۱۲، یک مدرسه باغ وحش در این مجموعه افتتاح شد. هدف اصلی مدرسه، آموزش اهمیت زندگی زیست محیطی ارمنستان و تنوع زیستی این کشور به دانش آموزان است و از باغ‌وحش به‌عنوان کلاس درس تعاملی استفاده می‌شود.
مجموعه کارن دمیرچیان :
مجموعه کارن دمیرچیان که با نام خلاصه هامالیر نیز شناخته می‌شود، بزرگ‌ترین سالن ورزشی و کنسرت در ایروان، پایتخت ارمنستان است و در مناسبت‌های گوناگون میزبان گردشگران تور ارمنستان بوده است. این مجموعه که در بخش غربی ایروان و در نزدیکی رود هرازدان قرار دارد، در سال ۱۹۸۳ تاسیس شد و دارای یک سالن ورزشی با ظرفیت ۸۰۰۸ صندلی و یک سالن کنسرت با ظرفیت ۲۰۰۸ صندلی است. هامالیر در زبان ارمنی به معنی مجتمع است. این مجموعه عظیم دو سالن اصلی، یک سالن کنسرت و یک سالن ورزشی را در خود جای می‌دهد. از دیگر امکانات هامالیر می‌توان به سالن کنفرانس هایاستان اشاره کرد، سالنی بسیار بزرگ و مناسب برای انجام نشست‌های سیاسی.
تله کابین بال های تاتو :
یکی از مهیج‌ترین تجربه‌ها در سفر به ارمنستان، سفر با تله‌کابین بال‌های تاتو است. این تله‌کابین با ۵.۷ کیلومتر طول، بین هالیدزور و صومعه تاتو کشیده شده است و با ساخت در سال ۲۰۱۰ میلادی، طولانی‌ترین تله‌کابین یکسره و بدون توقف در جهان به شمار می‌رود. کابین‌ها در مسیر خود به بیشترین ارتفاع در ۳۲۰ متری از سطح زمین می‌رسند. پیمایش کل مسیر نیز حدود ۱۲ دقیقه طول می‌کشد.
مجسمه ساسونتسی داوید :
برای آشنایی با یک کشور تنها بازدید از مکان‌های دیدنی آن کافی نیست. گاهی اوقات لازم است در گوشه‌و‌کنار آن پیاده‌روی و به یادبودهای پیرامون توجه کنید. اغلب نقش این یادبودها در بیان تاریخ یا دست‌کم گرفته می‌شود یا به‌طور کل نادیده. در حالی که آنها تصاویر و ایده‌هایی از زندگی یک ملت هستند.
ارمنستان یک کشور تاریخی است که یادبودهای فراوانی در آن یافت می‌شود که اغلب در دهه‌های ۱۹۲۰ تا ۱۹۸۰ طراحی و رونمایی شدهاند، در واقع دوران ارمنستان شوروی. در میان این یادبودها نیز مجسمه‌هایی از واردان مامیکونیان، میکائیل نعلبندیان، ویلیام سارویان و به‌ویژه ساسونتسی داوید به چشم می خورد که تصمیم داریم به یادبود او بپردازیم. با کجارو همراه باشید.
پیست اسکی زاخکازور :
پیست اسکی زاخکازور (Ski Resort Tsakhkadzor) که با نام پیست اسکی تساغکادزور شناخته می‌شود، در نزدیکی شهری با همین نام و در فاصله ۶۰ کیلومتری شمال شرق ایروان قرار دارد و یکی از مقاصد زمستانی است. با افتتاح در سال ۱۹۸۶، این پیست در ارتفاع ۱۷۵۰ متری از سطح دریا قرار دارد. در دوران جماهیر شوروی، این پیست برای المپیک زمستانی سال ۱۹۸۸ احداث شد. اسکی و اسنوبرد از جمله فعالیت‌های رایج در این پیست هستند و علاوه بر بالابر، می‌توان از امکاناتی مانند مربی نیز بهره برد. همچنین چند کافه در انتهای مسیر دو بالابر قرار گرفته‌اند.
پل شیطان :
قطعا سفر به ارمنستان به بازدید از کلیساها و آثار تاریخی ایروان خلاصه نمی‌شود، بلکه این کشور جاذبه‌های طبیعی جالبی را نیز در خود جای می‌دهد. پل شیطان در عمیق‌ترین قسمت دره رود وروتان، در نزدیکی تاتو قرار دارد و یکی از شگفتانگیزترین جاذبه‌های طبیعی ارمنستان به شمار می‌رود. این پل طبیعی در طول هزاران سال، از گدازه‌های سنگ‌شده‌ای که فرسایش باد و آب آن را صاف و صیقلی کردهاند، ایجاد شده است. پل شیطان ۶۰ متر عرض و ۳۰ متر طول دارد.
کلوب بیلیارد و بولینگ آرنا :
اگر اهل بیلیارد و بولینگ هستید، در سفر به ارمنستان فرصت بازدید از کلوب بیلیارد و بولینگ آرنا (Arena Bowling and Billiards Club) را از دست ندهید. این مجموعه در مرکز شهر ایروان قرار گرفته است. با فضایی شاد و کارمندانی مهربان، این مرکز تفریحی بهترین مکان برای بازی بولینگ و بیلیارد در ایروان است. پیتزای تیفوسی نیز تنها در این مجموعه تفریحی ارائه می‌شود که خوردن آن را نباید از دست داد.
موزه تاریخ ارمنستان :
موزه تاریخ ارمنستان با بخش‌های باستان‌شناسی، نیوماتیک، قوم‌شناسی، تاریخ مدرن و ترمیم، پذیرای بازدیدکنندگان، علاقه‌مندان به تاریخ و گردشگران است. در این موزه آثاری از زمان پیدایش مدنیت ایروان متعلق به ۵۰۰۰ سال قبل تا عصر حاضر مانند عکس‌ها، نقشه‌ها و… برای بازدید علاقه‌مندان جمع‌آوری شده است. همچنین در این موزه کارهای حفاظت و ترمیم صورت می‌گیرد و آثار مرتبط به معماری، باستان‌شناسی، قوم‌نگاری و تاریخ ارمنی منتشر می‌شود.
خانه موزه مارتیروس ساریان :
اگر آشنایی با هنرمندان ارمنی و آثار آنها، یکی از اولویت‌های شما در سفر به ارمنستان است، موزه ساریان را در برنامه خود قرار دهید. خانه موزه مارتیروس ساریان در بزرگداشت زندگی، آثار و یاد یکی از محبوبترین نقاش‌های ارمنی، مارتیروس ساریان (ماردیروس ساریان) برپا شده است. این موزه در خانه سابق این هنرمند قرار دارد و مجموعه دائمی آن شامل ۳۰۰ قطعه از آثار او می‌شود. این مجموعه بازتابی از سیر تکاملی ساریان را به نمایش گذاشته است. همچنین در طبقه پایین این بنای سه طبقه، می‌توان استودیو/گالری ساریان را با تعدادی از وسایل شخصی، نامه‌ها، عکس‌های خانوادگی و جوایز او مشاهده کرد.
موزه هنر مدرن ایروان :
اگر به هنر، به‌خصوص آثار مدرن علاقه دارید، بازدید از موزه هنر مدرن ایروان (Modern Art Museum of Yerevan) را در سفر به ارمنستان از دست ندهید. این موزه با افتتاح در سال ۱۹۷۲، اولین موزه تخصصی هنرهای معاصر و مدرن در اتحاد جماهیر شوروی به شمار می‌رود. مجموعه موزه شامل آثار هنری نقاشان و مجسمه‌سازان مدرنیست و سورئالیست ارمنی می‌شود و با وجود ابعاد کوچک، برخی از آثار به شدت مسحورکننده هستند.
موزه هنرهای روسی :
موزه هنرهای روسی (Museum of Russian Arts) از مقاصد جالب توجه برای گردشگران هنردوست در سفر به ارمنستان است. این موزه در سال ۱۹۸۴ با مجموعه خصوصی دکتر آرام آبراهامیان، شهروند افتخاری مسکو پایه‌گذاری شد. مجموعه موزه شامل آثار هنری روس متعلق به قرون ۱۹ و ۲۰ میلادی، یعنی شگفتانگیزترین دوره در تاریخ هنر روس می‌شود. آثار گردآوری شده در قالب نقاشی، طراحی، مجسمه و آثار هنر تزيینی، آفریده بیش از ۱۲۰ هنرمند روس می‌شود.
خانه موزه هوهانس تومانیان :
خانه موزه هوهانس تومانیان (Hovhannes Tumanyan Museum) در یاد و بزرگداشت زندگی و آثار نویسنده فوقالعاده، مترجم و انسان‌گرای ارمنی، هوهانس تومانیان برپا شده است. مجموعه موزه شامل آثار تومانیان، عکس‌ها و نامه‌هایی است که از زندگی او می‌گویند. در طبقه بالای موزه، آپارتمان او را در تفلیس باسازی کردهاند و در معرض دید گردشگران در سفر به ارمنستان قرار داده‌اند.
موزه منبت کاری ایروان :
موزه منبت کاری ایروان (Wood-carving museum) به یکی از هنرهای سنتی مردم ارمنستان، منبت‌کاری می‌پردازد و مجموعه‌ای دیدنی از اشیای منبت‌کاری قدیمی و مدرن را در معرض دید بازدیدکنندگان و گردشگران قرار می‌دهد. با تنوع زیاد اشیای به نمایش در‌آمده، در این موزه می‌توان وسایل تزیینی، مجسمه و حتی ایتم‌های بازمانده از قرون وسطا را دید.
مرکز تفریحی کوئست روم :
سفر به ارمنستان به بازدید از آثار تاریخی خلاصه نمی‌شود و جاذبه‌های متنوع دیگری، از مراکز خرید تا مجموعه‌های تفریحی، در این کشور جای گرفته‌اند. یکی از مقاصد هیجان‌انگیز در ایروان، کوئست روم (QuestRoom Yerevan) است. این مرکز تفریحی از بازی‌های اتاق فرار در ایروان محسوب می‌شود. در این بازی دو الی چهار نفر شرکت‌کننده برای کمک به خانه دوست خود می‌روند تا به او برای فرار از مجازات گناهی که مرتکب نشده است، کمک کنند. مدت زمان بازی تنها ۶۰ دقیقه است.
دنیای آب ایروان (پارک آبی واتر ورلد) :
دنیای آب ایروان که با نام‌های پارک آبی ایروان و پارک آبی واتر ورلد نیز شناخته می‌شود، از هیجان‌انگیز‌ترین مقاصد در سفر به ارمنستان به شمار می‌آید. این مجموعه دارای دو بخش سرپوشیده با مساحت ۰.۵ هکتار و بخش رو باز با مساحت ۲.۵ هکتار است. در بخش رو باز دو استخر بزرگ، یک استخر کودکان، یک استخر وی‌آی‌پی و سه استخر با سرسره‌های آبی جای گرفته‌اند. همچنین اوت‌لت‌های غذایی و رستوران نیز در این قسمت واقع شدند. فضای سرپوشیده نیز دو استخر بزرگ، یک استخر کودکان با تعدادی سرسره آبی و آبفشان دارد.
پارک انگلیسی :
پارک انگلیسی با ۵.۵ هکتار مساحت، در منطقه کنترون ایروان قرار دارد و دقیقا در جنوب میدان جمهوری واقع شده است. با قدمتی که به دهه ۱۸۶۰ بازمی‌گردد، این پارک از قدیمی‌ترین پارک‌های ایروان به شمار می‌رود. از زمان جنگ جهانی اول تا به امروز، این پارک بارها تحت بازسازی و توسعه قرار گرفته است. پارک انگلیسی میزبان اولین مسابقه فوتبال در تاریخ مدرن ارمنستان نیز بوده است. فواره مرکزی پارک نه تنها برای گردشگران در سفر به ارمنستان جذابیت دارد، بلکه یکی از محبوبترین لوکیشن‌ها برای عکاسی عروسی در ایروان است.
کلیسای کاتوقیکه :
یکی از جذابیت‌های سفر به ارمنستان، بازدید از کلیساهای متنوع است. کلیسای کاتوقیکه (Katoghike Church) نیز با قدمتی که به قرن ۱۳ میلادی بازمی‌گردد، قدیمی‌ترین کلیسای بازمانده در ایروان است. در سال ۱۶۹۵، کلیسایی در قسمت غربی کلیسای کاتوقیکه ساخته شد که به‌دلیل بزرگی کلیسای جدید، این کلیسای قرون وسطایی از چشم‌ها پنهان ماند. با دستور نابودی کلیساها در سال ۱۹۳۶ توسط دولت شوروی، کاتوقیکه دوباره کشف شد. این کلیسا یکی از معدود بناهایی محسوب می‌شود که از زلزله بزرگ ایروان در قرن ۱۷ جان سالم به‌در برده است. کلیسای کاتوقیکه با تلاش‌های دولت شوروی مدت‌ها از دیده‌ها پنهان بود و پس از فروپاشی شوروی، دوباره کار خود را آغاز کرد.
فرودگاه بین المللی زوارتنوتس :
فرودگاه بین‌المللی زوارتنوتس که با نام فرودگاه ایروان نیز شناخته می‌شود، مهم‌ترین فرودگاه کشور ارمنستان و پایگاه اصلی حمل و نقل بین‌المللی ایروان محسوب می‌شود. این فرودگاه پس از فرودگاه حیدر علی‌اف شهر باکو در جایگاه دومین فرودگاه پرتردد منطقه قفقاز قرار دارد. فرودگاه دارای سه پایانه است که پایانه شماره ۱ از ابتدای تاسیس فرودگاه در سال ۱۹۷۱ میلادی آغاز به کار کرده و در سال ۲۰۱۱ فعالیت آن خاتمه یافته است. پایانه شماره ۲ نیز دارای دو ساختمان مجزا برای پروازهای ورودی و خروجی است و پایانه شماره ۳ نیز به پروازهای وی آی پی (VIP) اختصاص دارد. فرودگاه بین‌المللی زوارتنوتس محل تردد پروازهای بسیاری از خطوط هوایی جهان، از جمله پروازهای عادی و چارتر شرکت‌های ایرانی مانند پرواز تهران – ایروان است.
تامو پارک :
تامو پارک با ۶ هزار متر مربع مساحت، نامی است که به فضای بیرونی مرکز تکنولوژی‌های خلاق تامو در ایروان داده‌اند. پیرامون ساختمان اصلی مرکز را طی پروژه‌ای به پارکی شهری که از پیش وجود داشت، از طریق یک میدان متصل کردهاند. در مرکز این میدان فواره‌ای جای گرفته است که قدمت آن به دوره جماهیر شوروی بازمی‌گردد. در این پارک با ترکیب اشکال هندسی در سطوح شیب‌دار، چمن و دیگر المان‌های فضای شهری محوطه‌ای جالب را به‌وجود آورده‌اند که برای گردشگران در سفر به ارمنستان جذابیت دارد.
موزه زمین شناسی ارمنستان :
موزه زمینشناسی ارمنستان (Geological Museum of Armenia) بر اساس مجموعه‌ای از هوهانس کارپیتون، دکتر زمین‌شناس و از دانشمندان مورد تجلیل ارمنی پایه‌گذاری شد. مجموعه اولیه کارپیتون که آنها را طی ۴۰ سال از دوران فعالیت‌های حرفه‌ای‌اش جمع‌آوری کرده بود، شامل ۱۴۱۰ نمونه می‌شد. امروزه با ۱۱۰۰۰ شی، موزه به بخش‌های کانی‌شناسی، دیرین‌شناسی، سنگ‌نگاری، منابع طبیعی، آب‌های معدنی ارمنستان و یادبودهای طبیعی ارمنستان تقسیم شده و میزبان گردشگران در سفر به ارمنستان است.
سینما مسکو ایروان :
اگر در سفر به ارمنستان هوس تماشای فیلم در سینما را داشتید، سینما مسکو ایروان گزینه مناسبی برای شماست. سینما مسکو ایروان بزرگ‌ترین سالن سینما در ایروان، پایتخت ارمنستان به شمار می‌رود و در میدان شارل آزناوور، در خیابان آبوویان واقع شده است. این سینما در مکان کلیسای سنت پل و پطر ایروان، که در دهه ۱۹۳۰ میلادی توسط مقامات شوروی تخریب شد، بنا شده است. امروزه این مجموعه شامل چهار سالن تئاتر با ظرفیت‌های ۴۹۱، ۳۵۰، ۴۹ و ۳۵ نفر می‌شود و یک تئاتر روباز نیز در قسمت شرقی ساختمان قرار دارد.
دهکده باستانی شنگاویت :
دهکده باستانی شنگاویت (Shengavit Settlement) محوطه‌ای باستانی است که در محدوده ایروان امروزی و روی تپه‌ای در جنوب شرقی دریاچه ایروان قرار دارد. با مساحت ۶ هکتار، شنگاویت طی چندین مرحله در اوایل عصر برنز و نیمه‌های آن سکونت‌گاه انسان‌ها بوده است. با وجود ابعاد کوچک و غیرمتعارف، نشانه‌هایی از تولید زیاد گندم و فلزکاری را در شنگاویت رویت کردهاند. گردشگران در بازدید از دهکده باستانی شنگاویت می‌توانند از موزه کوچک آن نیز که محل نگهداری اشیای کشف‌شده در منطقه است، دیدن کنید.
گالری هنری نور :
گالری هنری نور (Nur Art Gallery) که به معروف‌ترین هنرمند معاصر ارمنستان، آرمان نور تعلق دارد، یکی از مهم‌ترین مقاصد هنری است که باید در سفر به ارمنستان به آن سر بزنید. در بازدید از این گالری می‌توانید از جواهرات منحصر‌به‌فرد، آثار هنری نقره و برنز، مجسمه‌ها، تابلوهای نقاشی و آثار گرافیکی دیدن کنید و از میان آنها شی دلخواه خود را بخرید. تمام دست‌سازهای نور تنها یک‌بار ساخته می‌شوند و نسخه دومی از هیچ‌کدام وجود ندارد. بسیاری از چهره‌های مشهور جهانی به داشتن آثار هنری نور با مهر شخصی او افتخار می‌کنند.
موزه کومیتاس :
موزه کومیتاس (Komitas Museum) با افتتاح در سال ۲۰۱۵، به آثار و زندگی‌نامه موسیقی‌دان و آهنگساز مشهور ارمنی، کومیتاس می‌پردازد. با قرار گرفتن در پارک کومیتاس، این موزه و موسسه شامل سالن کنسرت، تالارهای نمایشگاههای دائمی و موقتی، مرکز تحقیقات، استودیو موسیقی، کتابخانه و مرکز نشر می‌شود. بازدید از مجموعه دائمی موزه درک بهتری از زندگی و آثار کومیتاس و فعالیت‌های موسیقیایی و مذهبی او به بازدیدکنندگان و گردشگران در سفر به ارمنستان می‌دهد.
موزه هنرهای مردمی ایروان :
موزه هنرهای مردمی ایروان در سال ۱۹۳۰ توسط هابتناک بابایان و به‌صورت شخصی پایه‌گذاری شد. وی که خود مردم‌شناس و کارشناس هنرهای فولکلور ارمنستان بود، تلاش زیادی برای غنی‌سازی و جمع‌آوری حدود ۱۲۰۰۰ اثر قلاب‌دوزی، نقره‌‌کاری، طلاکاری، آثار چوبی، مجسمه و حکاکی سنگی، گلدوزی، نقاشی، مینیاتور، سرامیک، فلزکاری، فرش و قالیچه برای تکمیل و شروع به کار این موزه انجام داد تا اینکه در سال ۱۹۷۸ دولت به این مجموعه توجه نشان داد و بانی احداث موزه هنرهای مردمی ارمنستان شد. امروزه موزه هنرهای مردمی ایروان پذیرای گردشگران در سفر به ارمنستان است.
گالری هنری آرو :
گالری هنری آرو (Arev Art Gallery) در سال ۲۰۱۵ در مرکز شهر ایروان افتتاح شده است و یکی از مقاصد هنری در سفر به ارمنستان به شمار می‌آید. در کنار آثار هنری آرو پتروسیان، نقاش اهل ارمنستان، مجسمه‌هایی از برادر او، آرگ پتروسیان و شاهکارهای پدر مرحومش، بنیک پتروسیان در معرض نمایش گذاشته شدهاند. از آنجا که آرو پتروسیان، هنرمندی مردم‌دوست تلقی می‌شود و در فعالیت‌های اجتماعی نیز شرکت میکند، گالری او یکی از مقاصد محبوب در میان اهالی هنر ایروان است.
گالری آلبرت و تووه بویاجیان :
سفر به ارمنستان تنها فرصتی برای بازدید از بناهای تاریخی و کلیساهای قدیمی نیست، بلکه برای علاقه‌مندان به هنر نیز جذابیت‌هایی درخور توجه دارد. گالری‌های هنری گوناگون در ایروان، موقعیتی را فراهم می‌آورد تا هنردوستان با آثار هنری کشور همسایه آشنا شوند. از جمله این گالری‌ها، می‌توان به گالری آلبرت و تووه بویاجیان اشاره کرد.
گالری آلبرت و تووه بویاجیان از زمان تاسیس در سال ۲۰۰۱ تا به امروز، میزبان نمایشگاه‌هایی از هنرمندان ارمنی است. این گالری شامل دو تالار اصلی می‌شود که در آنها می‌توانید از تماشای نقاشی‌های معاصر لذت ببرید. آنچه که این گالری را از سایر گالری‌های شهر متمایز میکند، فرصتی است که در اختیار هنرمندان جوان ارمنی برای برگزاری نمایشگاههای انفرادی قرار می‌دهد.
میدان شارل آزناوور :
میدان شارل آزناوور از مکان های دیدنی ایروان در ناحیه کنترون است و در تکریم یاد هنرمند فرانسوی-ارمنی، شارل آزناوور نام‌گذاری شده است. از شارل آزناوور غالبا با عنوان «فرانک سیناترای پاریس» یاد می‌شد. این میدان که در سال ۲۰۰۱، به‌عنوان بخشی از جشن‌های دهمین سال استقلال کشور بنا شد، در امتداد خیابان آبوویان قرار دارد.
در پیرامون میدان شارل آزناوور برخی از مراکز هنری مهم ایروان نظیر سینما مسکو، خانه هنرمندان ارمنستان و تئاتر روسی استانیسلاوسکی ایروان واقع شدهاند. در مرکز میدان نیز حوضی با ۱۲ فواره به چشم می‌خورد که نشان از ۱۲ بخش منطقه‌البروج دارد. همچنین هتل گلدن تولیپ در میدان شارل آزناوور قرار گرفته است.
یک اثر هنری به‌شکل عنکبوتی بزرگ نیز در میدان قرار دارد که خود حاکی از حال‌و‌هوای هنرمندانه حاکم بر میدان است. علاوه بر این‌ها، گاهی کنسرت‌های راک یا دیگر رویدادهای مربوط به جوانان در میدان شارل آزناوور برگزار می‌شود.
گالری هنری دالان :
گالری هنری دالان از مقاصد هنری و جاهای دیدنی ایروان در ارمنستان است و در مرکز شهر قرار دارد. این گالری به نمایش آثار هنری هنرمندان شناخته‌شده و معرفی هنرمندان تازه‌کار و جدید می‌پردازد. نه تنها هنردوستان بومی، بلکه گردشگران نیز از این مجموعه بازدید می‌کنند.
گالری هنری دالان کار خود را در سال ۲۰۱۱ آغاز کرد و تاکنون از آثار ۲۶ هنرمند پساشوروی میزبانی کرده است. تمرکز گالری روی هنرمندان معاصری است که در آثار آنها می‌توان نشانه‌هایی از تقلایی مداوم را برای درک گذشته، در ارتباط با جهان امروز یافت. این مجموعه فرصتی است تا هنرمندان با مخاطبان خود ارتباط برقرار کنند و در جامعه هنری شناخته شوند.
گالری هنری دالان دارای بخش‌های دیگری نظیر رستوران، فروشگاه، کافه روباز و چایخانه است. برای اطلاع از برنامه‌های مجموعه به وب‌سایت دالان مراجعه کنید.
کلیسای سنت هریپسیمه :
ارمنستان با آثار تاریخی، به‌خصوص کلیساهای قدیمی شهرت دارد که برخی از آنها در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌اند. به همین دلیل، بازدید از آنها را در سفر به ارمنستان نباید از دست داد. کلیسای سنت هریپسیمه یکی از این نمونه‌ها است. این کلیسا که به قرن هفتم میلادی تعلق دارد، یکی از قدیمی‌ترین کلیساهای ارمنستان به شمار می‌رود. شهرت این کلیسا به دلیل سبک معماری کلاسیک ارمنی است که بسیاری از کلیساهای دیگر کشور نیز از آن بهره برده‌اند. در سال ۲۰۰۰، کلیسای سنت هریپسیمه در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
صومعه نوراوانک :
صومعه نوراوانک با قدمتی که به قرن ۱۳ میلادی بازمی‌گردد، در ۱۲۲ کیلومتری شهر ایروان قرار گرفته است. این صومعه به‌خاطر بنای دو طبقه خود شهرت دارد. برای ورود به صحن کلیسا ابتدا باید از پله‌های سنگی باریک و تنگی بالا بروید که روی نمای بیرونی ساختمان قرار گرفته است. همچنین موقعیت قرارگیری این صومعه در میان کوه‌ها، بر زیبایی آن می‌افزاید و چشم‌انداز زیبایی را پیش چشمان بازدیدکنندگان و گردشگران در سفر به ارمنستان قرار می‌دهد.
صومعه خور ویراپ :
صومعه خور ویراپ در دشت آرارات و در نزدیکی مرز ترکیه قرار دارد و منظره کوه آرارات در پس‌زمینه آن، چشم‌انداز فوقالعاده زیبایی به این صومعه بخشیده است. با قدمتی که به قرن هفتم میلادی بازمی‌گردد، شهرت این صومعه مربوط به حبس گریگور روشنگر، توسط پادشاه تیرداد سوم است. صومعه خور ویراپ هم‌اکنون یکی از زیارتگاه‌های اصلی ارمنی‌ها به شمار می‌رود و بازدیدکنندگان و گردشگران می‌توانند از آن بازدید کنند. برخی معتقد هستند که کوه آرارات در گذشته، این صومعه را از شر آسیب زلزله‌ای مهیب مصون داشته است.
صومعه سواناوانک :
صومعه سواناوانک با قدمتی که به قرن ۹ میلادی بازمی‌گردد، در ساحل شمال غربی دریاچه سوان، در ارمنستان قرار دارد. این صومعه ابتدا برای کشیش‌هایی که مرتکب گناه شده بودند، ساخته شد و از این‌رو در فاصله‌ای دور از شهرها قرار داشت. امروزه با پیشرفت صنعت توریسم در ارمنستان، دسترسی به این صومعه بسیار آسان‌تر از قبل است. همچنین با توجه به چشم‌انداز تماشایی آن، سواناوانک یکی از پربازدیدترین جاذبه‌های گردشگری است که بازدید از آن را در سفر به ارمنستان نباید از دست داد. این صومعه یکی از سه صومعه در ارمنستان محسوب می‌شود که تصویر مسیح روی صلیب سنگی آن نقش بسته است.
پارک ملی دیلیجان :
پارک ملی دیلیجان (Dilijan National Park) یکی از چهار پارک ملی ارمنستان به‌شمار می‌رود و ۲۴۰ کیلومتر مربع مساحت دارد. این پارک با چشم‌اندازهای جنگلی، تنوع زیستی غنی، چشمه‌های آب معدنی با خواص درمانی، یادبودهای فرهنگی و طبیعی و شبکه گسترده مسیرهای راهپیمایی‌اش شناخته می‌شود. حدود ۸۰۰ گونه سوسک و تعداد زیادی از انواع خزندگان، دوزیستان و ماهی‌ها در این پارک زندگی می‌کنند. همچنین پارک ملی دیلیجان میزبان ۱۵۰ گونه از پرندگان و بیش از ۴۰ گونه از پستانداران است. برخی از مهم‌ترین بناهای فرهنگی موجود در پارک نیز شامل صومعه هاغارتسین و صومعه گوشاوانک می‌شود.
یادبود سرداراپات (یادبود سردارآباد) :
یادبود سرداراپات بیانگر بقای ملتی است که استقلالش در طی سالیان با تهدیدهای گوناگونی روبرو شده بود. این بنا در گرامیداشت قهرمانان جنگ سرداراپات (سردارآباد) ساخته شده است؛ جنگی که آخرین فرصت ارمنستان برای بازپس‌گیری خود مختاری خود از سلطه ترکیه در ماه می سال ۱۹۱۸ بود. شرایط جنگی کاملا به ضرر ارمنستان بود؛ چراکه تعداد کمتری سرباز نسبت به دشمن داشتند و غالب آنها نیز هیچ آموزش نظامی ویژه‌ای ندیده بودند. در سفر به ارمنستان، از این یادمان حتما دیدن کنید و شکوه بنا را به نظاره بنشینید؛ بنایی که با سنگ قرمز خاص ارمنستان ساخته شده است. برای اطلاعات بیشتر در این باره می‌توانید گشتی در موزه بزنید.
قلعه امبرد :
قلعه امبرد (Amberd Fortress) یکی از مستحکم‌ترین قلعه‌های بازمانده از دوران قرون وسطا در ارمنستان است. این قلعه در ارتفاع ۲۳۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد و قدمت آن به قرن ۱۰ میلادی بازمی‌گردد. قلعه‌های فئودالی مانند امبرد، اغلب برای حفاظت از زمین‌‌ها در مقابل هجوم رومی‌ها، ایرانی‌ها، مغول‌ها، ترک‌ها و بیزانسی‌ها ساخته می‌شدند. دسترسی به این قلعه آسان نبوده است و با موانع طبیعی نیز محافظت می‌شود.
صومعه هاغارتسین :
صومعه هاغارتسین (Haghartsin Monastery) در نزدیکی شهر دیلیجان، کشور ارمنستان قرار دارد. ساخت این مجموعه که سه کلیسا را در خود جای می‌دهد، بین قرون ۱۰ تا ۱۳ صورت گرفته است. از هاغارتسین به‌عنوان یکی از محبوبترین صومعه‌ها در ارمنستان یاد می‌کنند و از جاذبه‌های پرطرفدار در سفر به ارمنستان است. برخی از جاذبه‌های این مجموعه شامل ساعت آفتابی دیوار کلیسای سنت جورجی، چلیپاسنگ‌ها و تالار غذاخوری با طاق‌‌های سنگی می‌شود.
کلیسای اودزون :
در میان بناهای نسبتا مشابه کلیساهای ارمنی، کلیسای اودزون ظاهری متفاوت دارد که دیدن آن را در سفر به ارمنستان نباید از دست داد. این کلیسا بین قرون پنج و هفت میلادی در اودزون، در ارمنستان ساخته شد و یکی از قدیمی‌ترین کلیساها در سراسر کشور به شمار می‌رود. اغلب کلیساهای ارمنستان با سنگ‌های تیره یا خاکستری بنا شدهاند؛ اما کلیسا اودزون با سنگ‌های فلستس صورتی، نمایی متفاوت و منحصر‌به‌فرد را به نمایش می‌گذارد.
موزه برادران میکویان :
تاریخچه ارمنستان به‌عنوان بخشی از جمهوری شوروی، یکی از نکاتی است که در برنامه‌های سفر به ارمنستان باید به آن توجه داشته باشید و جاذبه‌های گردشگری مرتبط را از قلم نیاندازید. یکی از این نمونه‌ها، موزه برادران میکویان است.
موزه برادران میکویان (Mikoyan Brothers Museum) به آناستاس میکویان و آرتیوم میکویان اختصاص دارد. این دو برادر از مشهورترین ارمنی‌هایی هستند که هر کدام به‌نوعی با جماهیر شوروی ارتباط داشتند. آناستاس میکویان از بلشویک‌های کهنه‌کار و دولتمرد اتحاد شوروی در دوره حکومت ولادیمیر لنین، ژوزف استالین، نیکیتا خروشچف و لئونید برژنف بود و آرتیوم میکویان یکی از طراحان نامدار هواپیما در شوروی به شمار می‌رفت. این موزه کوچک کار خود را سرمایه اولیه خانواده میکویان آغاز کرد و امروزه نیز با کمک‌های مردمی به کار خود ادامه می‌دهد. از بخش‌های جالب موزه می‌توان به ماکت خانه زادگاه برادران میکویان و عکس‌های این دو اشاره کرد.
صومعه آختالا :
یکی از پربازدیدترین جاذبه‌ها در سفر به ارمنستان، صومعه‌های این کشور هستند. صومعه آختالا (Akhtala Monastery) یکی از همین نمونه‌ها است. این صومعه با قدمتی که به قرن ۱۰ میلادی بازمی‌گردد، در شهری با همین نام و در فاصله ۱۸۵ کیلومتری ایروان قرار دارد. این مجموعه بیش از همه برای نقاشی دیواری‌های کلیسای خود که دیوارهای داخلی و برخی از دیگر قسمت‌های بنا را پوشانده‌اند، شهرت دارد. با معماری سبک ارمنی، همچنین از این صومعه به‌عنوان یکی از منحصر‌به‌فردترین بناهای تاریخ مسیحیت در قفقاز یاد می‌شود.
کوه آرگاتس :
اگر قصد دارید در سفر به ارمنستان هیجان بیشتری را تجربه کنید، کوهنوردی و صعود کوه آرگاتس گزینه‌ای عالی است. کوه آرگاتس که با نام آلاگوز نیز شناخته می‌شود، با بیش از چهار هزار متر ارتفاع، بلندترین قله ارمنستان به شمار می‌رود. این قله آتشفشانی خاموش در دوره‌ی پلیستوسن (عهد چهارم زمینشناسی) فعال بوده است و سنگ‌های سرد شده در اطراف کاملا نمایان هستند. در پایین کوه آرگاتس نیز دریاچه‌ای معروف به دریاچه‌ی سنگی قرار دارد. این دریاچه از سنگ و یخ پوشیده شده و ۳۱۹۰ متر از سطح دریا بالاتر است.
فواره های رقصان ایروان :
فوارههای رقصان که در میدان جمهوری واقع شدهاند، به‌عنوان یکی از مکان های دیدنی ایروان، گردشگران بسیاری را مجذوب خود می‌کنند. این مجموعه اولین فواره موزیکال و رقصانی به شمار می‌آید که در جماهیر شوروی، در دهه ۱۹۶۰ در ایروان ساخته شد. اجرای زیبای فواره‌ها در همراهی با موسیقی و نور، بسیاری را در ساعات تاریکی به میدان جمهوری می‌کشاند و چشم‌ها را به خود خیره میکند.
ایده اولیه فوارههای رقصان به دهه ۱۹۲۰ و آلمان بازمی‌گردد. اندک زمانی بعد، از آبرام آبرهامیان برای طراحی فوارههای ایروان دعوت شد. پس از سه سال، فوارههای رقصان ایروان آغاز به کار کردند و به‌سرعت مردم محلی را شیفته خود ساختند. این فواره به‌مدت طولانی به‌صورت مرتب فعال بود تا آنکه پس از سقوط شوروی برای مدت‌ها خاموش ماند. در سال ۲۰۰۶ فوارههای رقصان ایروان مورد نوسازی قرار گرفتند و هم‌زمان با جشن شانزدهمین سالگرد استقلال کشور، به صحنه بازگشتند.
فصل نمایش فوارههای رقصان ایروان از اواخر مه تا اواخر سپتامبر است. این فواره‌ها همه‌روزه جز دوشنبه‌ها از ساعت ۲۰:۰۰ تا ۲۲:۰۰ فعال هستند. موسیقی‌‌ها گستره وسیعی را شامل می‌شوند؛ از کلاسیک و راک‌های دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ گرفته تا آهنگ‌های پاپ امروزی. اجرا همیشه با آهنگ «عشق ابدی» از شارل آزناوور پایان می‌گیرد.
صومعه گوشاوانک :
صومعه گوشاوانک (Goshavank Monastery) با قدمتی که به قرون ۱۲ و ۱۳ میلادی بازمی‌گردد، دیگر کاربرد مذهبی ندارد. این بنا یکی از جاذبه‌های توریستی منطقه به شمار می‌رود که سالانه بسیاری از گردشگران در سفر به ارمنستان از آن بازدید می‌کنند. یکی از بهترین نمونه‌های چلیپاسنگ یا خاچکار در این مجموعه نگهداری می‌شود. صومعه گوشاوانک فاقد دیوارهای بیرونی است و ساختمان‌های آن با خانه‌های روستایی احاطه می‌شوند. برخی از بناهای صومعه شامل چندین کلیسا، تعدادی نمازخانه، انبار کتاب، برج ناقوس، ساختمان مدرسه، گالری و مجموعه چلیپاسنگ‌ها می‌شود.
آبشار جرموک :
آبشار جرموک که در نزدیکی جرموک قرار دارد، تماشایی‌ترین آبشار کشور ارمنستان به شمار می‌آید. این آبشار در ارتفاع حدودا دو هزار متری از سطح دریا واقع شده است. با ۷۰ متر ارتفاع، از جرموک به‌عنوان دومین آبشار بلند ارمنستان یاد می‌کنند. این آبشار از فروریختن رود جرموک شکل می‌گیرد و رود جرموک یکی از شاخابه‌های رود آرپا است.
داستانی جالب درباره آبشار جرموک وجود دارد. طبق افسانه‌ها، روی صخره‌های آبشار کنونی پیش‌تر خانه یک مرد اشراف‌زاده قرار داشت. برای دختر زیباروی او خواستگارهایی از سراسر جهان می‌آمدند؛ اما او دلباخته چوپانی بود که هر شب به دیدارش می‌آمد. شبانه دختر از لبه پرتگاه برای چوپان طنابی به پایین می‌انداخت و چوپان با استفاده از آن، به ملاقات محبوب‌اش می‌رفت.
روزی پدر طناب را کشف و دخترش را چنین نفرین میکند: «اگر دوباره با او ملاقات کنی، بدل به پری دریایی گردی و هرگز نتوانی از آب خارج شوی.» آن شب دختر به‌جای طناب، موهای بافته‌اش را به پایین انداخت. در این لحظه نفرین محقق شد و موهای دختر بدل به آبشار گشت.
دسترسی به آبشار جرموک چندان سخت نیست و نیاز به آمادگی جسمانی ندارد. در نزدیکی آبشار نیمکت‌هابی برای رفع خستگی در نظر گرفته‌اند. همچنین غرفه فروش غذا در محوطه وجود دارد.
صومعه کچاریس :
صومعه کچاریس که یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های قرون‌وسطایی در کشور ارمنستان به شمار می‌آید، در دل کوه‌هایی تماشایی پنهان شده است. صومعه از ایروان ۶۰ کیلومتر فاصله دارد و در منطقه تساغکادزور قرار گرفته است. قدمت صومعه کچاریس به قرون ۱۱ تا ۱۳ میلادی بازمی‌گردد. این مجموعه در قرون ۱۲ و ۱۳ از مراکز مهم مذهبی کشور و تحصیلات عالی محسوب می‌شد. امروزه بنای صومعه به‌تمامی بازسازی شده و از شیب‌های پیست اسکی به‌خوبی قابل‌مشاهده است.
مجموعه صومعه کچاریس شامل بخش‌هایی نظیر سه کلیسا و دو نمازخانه است و در محوطه تعدادی سنگ قبر دیده می‌شود. بنای اصلی که کلیسای قدیس گریگور نام دارد، در سال ۱۰۱۳ ساخته شده است. در احداث بنای این کلیسا از معماری معمول دوره فئودالیسم در ارمنستان بهره برده‌اند. دو کلیسای دیگر، یکی در قرن ۱۱ و دیگری در نیمه اول قرن ۱۳ ساخته شدهاند. کلیسایی دیگر دور از مجموعه بناها واقع شده که سال ساخت آن ۱۲۲۰ است.
برای دسترسی به صومعه کچاریس با استفاده از وسایل نقلیه عمومی دو گزینه وجود دارد؛ مینی‌بوس و تاکسی. به ایستگاه اتوبوس ریلی فکتوری در ایروان بروید و با مینی‌بوس‌های تساغکادزور راهی این منطقه شوید. پس از پیاده شدن با پیاده‌روی می‌توانید خود را به مقصد برسانید. طی مسیر ایروان-تساغکادزور با تاکسی حدود ۵۰ دقیقه طول می‌کشد و هزینه آن بین ۶ تا ۹ هزار درام ارمنستان است. ساعات بازدید صومعه کچاریس از ۹:۰۰ آغاز می‌شود و تا ۱۸:۳۰ ادامه دارد.
بازدید از صومعه کچاریس رایگان است.
کاراهونج :
کاراهونج با قدمتی پیشاتاریخی، در نزدیکی شهر سیسیان در کشور ارمنستان قرار دارد و از آن با عنوان «استون‌هنج ارمنستان» یاد می‌شود. این محوطه باستانی نزدیک به هفت هکتار وسعت دارد. انواع مختلفی از سنگ‌قبرهای عصر برنز در این منطقه کشف شدهاند. حدود ۲۲۰ سنگ ایستاده نیز در حلقه‌ای مرکزی جای گرفته‌اند.
سنگ‌های کاراهونج از جنس بازالت هستند و ارتفاع آنها بین ۵۰ سانتی‌متر تا سه متر متغیر است. روی حدود ۸۰ عدد از سنگ‌ها سوراخی به قطر حدودا پنج سانتی‌متر مشاهده می‌شود. تحقیقاتی که در دهه‌های اخیر صورت گرفته، به گمانه‌زنی‌های متعددی پیرامون کاربری کاراهونج منجر شده است؛ از رصدخانه نجومی گرفته تا بناهای مذهبی مردگان و حتی پناهگاهی در طول جنگ‌های هلنیستی.
برای دسترسی به کاراهونج می‌توانید از اتوبوس استفاده کنید یا تاکسی بگیرید. امکان اجاره ماشین هم وجود دارد. از ایروان، اتوبوس‌های گوریس را سوار شوید؛ پس از چهار تا پنج ساعت به مقصد خواهید رسید. از گوریس با تاکسی خودتان را به کاراهونج برسانید. (در ۲۰۲۳) هزینه اتوبوس از ایروان به گوریس ۲,۵۰۰ درام ارمنستان و هزینه تاکسی از گوریس تا کاراهونج ۵,۰۰۰ درام ارمنستان است. اگر حوصله اتوبوس را ندارید، تاکسی گزینه مناسب برای شما است. طی مسیر ایروان به کاراهونج با ماشین حدود سه تا چهار ساعت طول می‌کشد و هزینه آن (در سال ۲۰۲۳) ۲۴ هزار درام ارمنستان است.
هزینه بازدید از کاراهونج (در سال ۲۰۲۳) ۱,۴۰۰ درام ارمنستان است.